بهار امد

بوی باران، بوی سبزه، بوی خاک
شاخه های شسته، باران خورده، پاک
آسمان آبی و ابر سپید
برگهای سبز بید
عطر نرگس، رقص باد
نغمه و بانگ پرستوهای شاد
خلوت گرم کبوترهای مست
نرم نرمک میرسد اینک بهار
خوش بحال روزگار

طلاعیه ریاست امتحانات کانکوروزارت تحصیلات عالی

کابل/13/حوت/باختر: به اطلاع تمام اشتراک کنندگان امتحانات کانکورسال1391  که بی نتیجه مانده اندرسانیده میشود درصورتکه در ظرفیت های خالی   موسسات تحصیلی نیمه عالی وزارت معارف خواهش شمولیت را داشته باشند درخواست های خویش را به موسسات تحصیلی نیمه عالی ولایت مربوطه خویش تسلیم نمایند. قابل ذکراست داوطلبانی که از166.30 نمره پائین را حاصل نموده ناکام بوده به هیچ نهاد تحصیلی معرفی شده نمیتوانند.  بنا"ریاست امتحانات کانکور از آنان تقاضا مینماید که باعث ضیاع وقت خود وکارمندان ادارات مــربــوطه نشوید. 

احصائیه ظرفیت های خالی برای مؤسسات عالی و نیمه عالی برای جذب دوم سال 1391 تحصیلی 1392

شماره	کودظرفیت های خالی	مؤسسه تحصیلی	ظرفیت باقیمانده
1	207	پوهنحی تعلیم وتربیه مؤسسه تحصیلات عالی فراه	1
2	344	انستیتوت نفت و گاز سرپل	2
3	365	انستیتوت زراعت و وترنری ننگرهار	2
4	371	انستیتوت  صنایع هرات	4
5	377	انستیتوت علوم صحی نرسنگ 10 ذکور 30 اناث برای باشنده گان فراه	5
6	390	دارالعلوم بی بی عایشه صدیقه صرف برای اناث	5
7	355	انستیتوت زراعت و وترنری کندز	6
8	328	انستیتوت تخنیکی بغلان	9
9	309	انستیتوت زراعت و وترنری کابل	12
10	266	پوهنحی زراعت مؤسسه تحصیلات عالی ارزگان	14
11	337	انستیتوت اداره  و حسابداری پنجشیر	14
12	364	انستیتوت میخانیکی ننگرهار	14
13	424	دارالعلوم جمع اولیا غزنی	14
14	334	انستیتوت کثیرالشتوی مرکز پکتیا	16
15	358	انستیتوت اداره  و حسابداری لغمان	17
16	205	پوهنحی تعلیم وتربیه مؤسسه تحصیلات عالی ارزگان	18
17	327	انستیتوت زراعت و وترنری بغلان	20
18	340	انستیتوت تخنیکی جوزجان	21
19	432	دارالعلوم بهارک بدخشان	21
20	345	انستیتوت تخنیکی سمنگان	25
21	233	دیپارتمنت نمایشنامه پوهنحی هنرهای زیبا پوهنتون کابل	27
22	433	دارالعلوم مرکز بغلان	28
23	333	انستیتوت تخنیکی پروان	29
24	415	دارالعلوم حمایت اسلام پروان	32
25	420	دارالعلوم عمربن خطاب پنجشیر	33
26	329	انستیتوت اداره و حسابداری بلخ	34
27	347	انستیتوت تخنیکی غور	34
28	421	دارالعلوم شهادت میدان وردک	34
29	418	دارالعلوم جامع الانوار پنجشیر	35
30	321	انستیتوت کثیرالرشتوی خاک جبار کابل	37
31	439	دارالعلوم سلطان محمود غزنوی خوست	39
32	445	دارالعلوم امام ابوحنیفه غور	39
33	454	دارالعلوم مرکز هلمند	39
34	414	دارالعلوم عبدالروف حجت پروان	40
35	456	دارالعلوم مرکز  پکتیکا ارگون	40
36	423	دارالعلوم الفتح میدان وردک	41
37	459	دارالعلوم حوکی کنر	41
38	442	دارالعلوم فتح المدارس کاپیسا	42
39	301	مؤسسه تربیه معلم شغنان - بدخشان	45
40	335	انستیتوت زراعت مرکز پکتیکا	46
41	394	دارالعلوم جنتیه	47
42	310	انستیتوت اتومیخانیکی کابل	48
43	339	انستیتوت زراعت جوزجان	49
44	319	انستیتوت کثیرالرشتوی بگرامی کابل	50
45	359	انستیتوت کثیرالرشتوی لغمان	51
46	411	دارالعلوم نسوان المومنات کندز صرف برای اناث	52
47	348	انستیتوت زراعت فاریاب	53
48	447	دارالعلوم اتفاق بامیان	55
49	332	انستیتوت زراعت ولسوالی سیاه گرد پروان	56
50	402	دارالعلوم امام صادق اختصاصی اهل تشیع هرات	56
51	351	انستیتوت کثیرالرشتوی فراه	57
52	362	انستیتوت برق چک میدان وردک	59
53	341	انستیتوت میخانیکی خوست	61
54	363	انستیتوت اداره  و حسابداری میدان وردک	61
55	330	انستیتوت زراعت بلخ	62
56	350	انستیتوت زراعت فراه	63
57	361	انستیتوت زراعت و وترنری میدان وردک	64
58	304	مؤسسه تربیه معلم جاغوری	68
59	336	انستیتوت اداره  و حسابداری مرکز پکتیکا	68
60	331	انستیتوت نقت و گاز بلخ	71
61	373	انستیتوت زراعت هلمند	71
62	412	دارالعلوم مرکز پروان	73
63	435	دارالعلوم مرکز تخار	75
64	270	مؤسسه تربیه معلم بلخ	77
65	354	انستیتوت کثیرالرشتوی کندهار	77
66	368	انستیتوت اداره  و حسابداری نیمروز	77
67	396	دارالعلوم نجم االدین اخند زاده ننگرهار	77
68	367	انستیتوت اداره  و حسابداری نورستان	78
69	397	دارالعلوم جامع شریف هرات	78
70	403	دارالعلوم روحانی بابا پکتیا	79
71	343	انستیتوت اداره  و حسابداری زابل	80
72	349	انستیتوت کثیرالرشتوی فاریاب	80
73	409	دارالعلوم تخارستان کندز	80
74	426	دارالعلوم ابو سلیمان جوزجان	83
75	391	دارالحفاظ کابل در صورتیکه حافظ باشد	84
76	417	دارالعلوم الکتبرا پروان صرف برای اناث	84
77	458	دارالعلوم اسعد اباد کنر	84
78	399	دارالعلوم فخرالمدارس هرات	85
79	393	دارالعلوم حاجی چمن	89
80	430	دارالعلوم عبدالله بن عباس بدخشان	89
81	451	دارالعلوم مرکز نیمروز	89
82	441	دارالعلوم امام اعظم کاپیسا	90
83	457	دارالعلوم داملاعبدالحمن سرپل	90
84	405	دارالعلوم اسلامیه لغمان	91
85	408	دارالعلوم ابو مسلم فاریاب	91
86	429	دارالعلوم شمس المدارس بدخشان	93
87	448	دارالعلوم نورستان	93
88	427	دارالعلوم خالد بن ولید بادغیس	97
89	317	انستیتوت هنرهای زیبا و صنایع کابل	107
90	302	مؤسسه تربیه معلم درواز - بدخشان	110
91	306	مؤسسه تربیه معلم قره باغ کابل	121
92	353	انستیتوت اداره  و حسابداری کندهار	123
93	438	دارالعلوم محمدیه لوگر	129
94	436	دارالعلوم عثمانیه سمنگان	132
95	289	مؤسسه تربیه معلم بادغیس	133
96	296	مؤسسه تربیه معلم نورستان	133
97	292	مؤسسه تربیه معلم ارزگان	140
98	374	انستیتوت اداره  و مدیریت هلمند	140
99	387	دارالعلوم عربی کابل صرف برای پسران	141
100	294	مؤسسه تربیه معلم بامیان	144
101	303	مؤسسه تربیه معلم اندخوی فاریاب	146
102	444	دارالعلوم ابوذرغفاری فراه	146
103	279	مؤسسه تربیه معلم بغلان	157
104	305	مؤسسه تربیه معلم شیدند هرات	161
105	406	دارالعلوم اسدیه بلخ 150 ذکور و 90 اناث	170
106	308	مؤسسه تربیه معلم غنی خیل ننگرهار	171
107	290	مؤسسه تربیه معلم نیمروز	172
108	291	مؤسسه تربیه معلم زابل	172
109	450	دارالعلوم محمدیه کندهار	177
110	388	دارالعلوم امام ابوحنیفه 200 ذکور 200 اناث	188
111	297	مؤسسه تربیه معلم سرپل	201
112	400	دارالعلوم غیاثیه هرات	211
113	298	مؤسسه تربیه معلم خوست	225
114	271	مؤسسه تربیه معلم کندهار	233
115	293	مؤسسه تربیه معلم غور	234
116	276	مؤسسه تربیه معلم غزنی	250
117	307	مؤسسه تربیه معلم غوربند پروان	251
118	285	مؤسسه تربیه معلم لوگر	257
119	288	مؤسسه تربیه معلم سمنگان	263
120	269	مؤسسه تربیه معلم فیض اباد بدخشان	265
121	277	مؤسسه تربیه معلم پکتیا	317
122	272	مؤسسه تربیه معلم کندز	332
123	282	مؤسسه تربیه معلم فراه	338
124	280	مؤسسه تربیه معلم جوزجان	378
125	284	مؤسسه تربیه معلم میدان وردک	418
126	287	مؤسسه تربیه معلم کنر	437
127	286	مؤسسه تربیه معلم لغمان	466
128	268	مؤسسه تربیه معلم ننگرهار	469
129	278	مؤسسه تربیه معلم تخار	477
130	274	مؤسسه تربیه معلم کاپیسا	481
131	295	مؤسسه تربیه معلم پکتیکا	566
132	275	مؤسسه تربیه معلم پروان	812
133	281	مؤسسه تربیه معلم فاریاب	836
134	299	مؤسسه تربیه معلم پنجشیر	869
135	283	مؤسسه تربیه معلم هلمند	884
		مجموع ظرفیت های خالی	18143

معلومات درباره سبزی جات

  جمع آوری وذخیره نمودن پیاز  

 1- زمانیکه پیاز نزدیک به پخته شدن گردید گردن که بین بیخ و برگ ها قرار داشته ضعیف گردیده چپه می شود.بعداً یک الی دو هفته ای دیگر وقت است تا برگ ها خشک گردد و حاصل سپس جمع آوری می گردد. وبرگ های بعضی از نباتات تا هنوز هم به شکل مستقیم وایستاده باقی می ماند که لازم است در این صورت برگها زیر پا گردیده که این عمل زود پخته شدن پیاز کمک می نماید.حاصل جمع آوری شده در روی زمین هموار گردیده تا زمانیکه رنگ سبز خود را نباخته است جمع آوری نمی شودعملیه خشک نمودن به خاطر حفاظت از نور آفتاب وباران در زیر یک پرده صورت می گیرد آماده نمودن پیاز برای ذخیره نمودن در ذخیره گاه ها یا جمع آوری آنها چند روز قبل از خشک شدن کامل برگ ها انجام می پزیرد.این کار امکان د ارد چند روز را در برگیرد. پس از ختم جمع آوری حاصل فلس های خارجی یا پوست پیاز،پیاز های متظررشده توسط آفات ،امراض ویا پیاز های که شکل غیر عادی دارند دور می گردد پیاز باید در زیر سقف های که خوب تهویه بتواند به صورت کم عمق هموار گردد.

 2- در بعضی از مناطق پیاز را به دوشکل یعنی به صورت پیاز چه ویا غده های رسیده برداشت نموده برداشت پیاز به عنوان پیازچه موقع که اندازه یک قلم را پیدا نماید تا شروع تشکیل غده مناسب است چنین پیاز های نارسی معمولاً در باغچه های خانگی و مزارع ها برای بازار های محلی برداشت می شود. در نواحی بزرگ تولید پیاز محصول تقریباً به طور کامل در مرحله رسیدن برداشت می شود برداشت را می توان هنگامیکه قسمت هوائی گیاهان شروع به خوابیدن می نماید آغاز کرد.زمان دقیق برداشت نسبت به شرایط آب وهوائی متفاوت است در جنوب وغرب آمریکا در هوای گرم وقتی حدود 25 درصد قسمت های هوائی خوابیده باید برداشت را شروع نمود. در تحت شرایط هوای خنک تر برداشت معمولاً تا هنگامیکه 50% قسمت های هوائی بخوابد به تعویق می افتد. در شرق آمریکا معمولاً تا زمانیکه غالب قسمت های هوائی بخوابد برداشت شروع نمی شود. اغلباً یک خیشاوه کوچک مخصوص برای سست کردن غده ها در زمین بکار می رود. در خاک های آلی(عضوی)پوسیده غده ها به آسانی توسط دست از خاک خارج می شود. در نواحی تحت آبیاری می توان زمین را یک یا دو روز قبل از برداشت به طریقی که شاخ وبرگ ها روی غده ها سایه بیندازند تا آفتاب سوختگی به حداقل برسد قرار می دهند. اکنون در بسیاری موارد برداشت با ماشین صورت می گیرد که غده را از زمین بیرون آورده قسمت هوائی را زده وسپس غده های پاک شده را در صندوق های چوبی ویا بوری های مخصوص قرار می دهند ودر بعضی از مواقع پیاز ها را به شکل کوت ها درست می کنند. یک دوره خشک کردن معمولاً پس از در آوردن غده ها از خاک انجام می گیرد واین عمل در طی چند روز انجام می شود. اما در مناطق سرد این عملیه ممکن است سه یا چهار هفته را در بر گیرد وابسته به شرایط اقلیمی منطقه می باشد. قسمت های هوائی را زمانیکه کاملاً خشک شد قطع می نمایند قطع آن یا به وسیله دست یا قیچی صورت می گیرد ودر مناطق که زراعت میکانیزه دارند بوسیله ماشین سرزنی پیاز قطع نموده معمولاً 12-25 ملی متر از قسمت هوائی را در روی غده باقی می گذارند تا از ورود عوامل بیماری زا  جلوگیری به عمل آید .مقدار حاصل نسبت به نواحی مختلف متفاوت می باشد لیکن به طور کلی حدوداً بین 15.7 و 56 تن در هکتار می باشد. قطع ریشه ها پیاز توسط یک تیغه ضمیمه ای که در زیر ردیف ها حرکت می کند بریده می شود. پیاز های خورد توسط دست از زیر خاک بیرون آورده می شود وقسمت های هوائی آن توسط پیچانیدن وکندن از بین می رود.غربال کردن اولیه به منظور جدا سازی خاک می باشد بعداً پیاز ها به داخل صندوق های چوبی کم عمق قرار داده شده وروی هم گذاشته میشود برای خشک شدن پس از شش تا هشت هفته هنگامیکه رأس پیاز ها خشک شد آنها را خذف کرده و پیاز ها انبار می شوند.

 سورت بندی پیاز:  

پس از جدا کردن قسمت های اضافی پیاز ، پیاز ها را پاک وسورت بندی می نمایند. و درجه بندی پیاز بستگی به نوع آن دارد. وهمچنین در برخی از مناطق سورت نمودن پیاز ها براساس سلیقه بازار تنظیم می شود وبرای این منظور معمولاً در اکثر مناطق جهان پیاز ها را در بوری ها مشبک 24 کیلوئی انداخته و حمل می شود ودر بعضی از مناطق دیگر پیاز ها را زارعین در بوری های مشبک کوچکتری که گنجایش 1.3تا 4.5 کیلوگرام را دارد نگه داری می کنند.

 ذخیره یا نگهداری در گدام ها: 

 ذخیره نمودن پیاز بستگی به نوع مورد نظر دارد .بطور مثال پیاز های برمودائی بطور کلی در مقابل شرایط ذخیره گاه حساس می باشد وبرای سورت کامل وتحت شرایط خاص نگهداری می شود. وهمچنین پیاز های دیر رس یا بوی آمریکا از مقاومت بیشتری برخوردار بوده واگرچه اختلاف شرایط نگه بین این گروه هم به چشم می خورد .عامل مهم ذخیره نمودن دقت در جابجائی آن و مقدار رطوبت معین و همچنین عاری بودن از هر نوع آلودگی با بیماری وآفت می باشد زیرا ممکن است بیماری یک دانه از پیاز باعث آلوده شدن تمام انبار گردد.

فکتور های موفق در انبار نمودن پیاز را می توان در انبار داری ، جابجائی، بسته بندی مجدد واز دست دادن رطوبت بیش از حد پیاز، درجه حرارت معینه با اتمسفیر خشک و تهویه کافی خلاصه نمود. در بعضی از مناطق توسط مواد کیمیاوی مانند(مالیک هایدرازید) از سبز شدن غده ها در ذخیره گاه استفاده می نمایند. و مقدار محلول 2.2 کیلو گرام از این ماده روی گیاهان پیاز پاشیده می شودباید زمان استعمال آن مشخص باشد زیرا در اثر بی احتیاطی ممکن است پیاز ها پندیده و بد ترکیب بوجود بیاورد.

 بازار یابی:  

بازار یابی در امر تولید ومصرف آن یک امر مهم وبسیار تخصصی می باشد در بسیاری از مناطق زارعین به مجرد اینکه پیاز را برداشت می کنند وارد بازار می سازند ودر این زمان دلالان ،عمده فروشان، پرچون فروشان، صاحبان سوپر مارکیت ها وغیره افراد معامله گر سرمی رسند واجناس را یا بصورت نقد ویا خرید می نمایند وبعداً این اجناس را با کمی تغیر مانند تمیز کردن مجدد ویا سورت نمودن آنها مطابق به میل مصرف کننده گان به معرض فروش آنها قرار می دهند. در بسیاری از مناطق فروش دفاتری هم موجود می باشد که در این دفاتر شکل بنگاه های معلوماتی را دارند. یعنی در این دفاتر گزارشات روزانه از میزان فروش محدوده های فروش وشریط کلی بازار ها را خبر می دهد. در بسیاری از مناطق اجناس مورد فروش تحت قرار دادهای بازار یابی بین زارعین وحمل ونقل کنندگان فروخته می شود.

معلومات درباره سبزی جات

کشت و پرورش پیاز در هرات افغانستان

          پیاز[1] هم مانند اکثر سبزیجات در هرات کشت می شود و کشت این نبات به دو نوع صورت می گیرد یکی کشت سرده و دیگری گرمه که نوع سرده آن در برج حوت صورت می گیرد و کشت گرمه آن به برج عقرب مناسب می باشد. ابتدا زمین را توسط گاورانی به عمق 30 سانتی متر شخم زده می شود، بعد ازآن زمین دیسک زده شده و ماله میگردد و بعد از آن مزرعه را کود می دهیم که برای این منظور از دو نوع کود استفاده می کنند یکی کود حیوانی و دیگری کود کیمیاوی که مقدار کود حیوانی فی جریب صد خر یا صد فورقون می باشد و از کود کیمیاوی می توان یک بوجی کود سونیا فی جریب استفاده کرد بعد از کوددهی تخم را بصورت دست پاش 12 کیلو گرام فی جریب می پاشانیم و بلا فاصله روی تخم ها را با قوم و یا خاک میده می پوشانیم و زمین را آبیاری می نمائیم و آبیاری را در طول مدت نموئی نبات به صورت مرتب انجام می دهیم و پیاز معمولآ در طول دوران نموئی خود به 36 مرتبه آبیاری نیاز دارد و بعد از چهارالی پنج بار آبیاری پیاز به خیشاوه برای از بین بردن علف های هرزه و سله شکنی نیاز دارد و خیشاوه پیاز در هرات توسط دست انجام می دهند.             برداشت پیاز معمولآ بعد از شش ماه صورت می گیرد که آنهم بستگی به چگونه مصرف کردن آن دارد اگر ما پیاز را به مقصد برداشت سبز و خورد و تازه خواسته باشیم هر زمان می توانیم از دیگر سبزیجات موجود در باغچه جمع همراه با پیاز برداشت کنیم یعنی منظور استفاده از پیاز برای مقصد ترکاری می باشد ولی درمورد کلچه پیاز برداشت آن بعد از 180 روز از زمان کاشت انجام می شود. و زمانیکه می خواهیم کلچه پیاز را جمع آوری کنیم بیست روز قبل از برداشت آبیاری را متوقف می کنیم تا پیاز ها کاملآ در مزرعه خشک شده و اجزای سبزینه آن از بین برود. بهترین موقع آبیاری زمانی میباشد که رنگ برگ ها سیاه می شود. باید یادآور شد که اکثر دهاقین در هرات تخم های بذری شان را از بازار از دوکان های عطاری خریداری نموده و زرع می نمایند اولین موسسه که برای زارعین در طی سال جاری تخم های اصلاح شده را توزیع نموده موسسه Brac می باشد. امراض و آفات مروج در مزارع هرات شامل نوعی مرض بنام لکه سفیدی یا لکه پیسی برگ می باشد که زارعین از آن شکوه دارند و دو نوع آفت مروج می باشد یکی شل سیاه و دیگری کرم علفی می باشد و برای کنترول این دو نوع آفت از کنه کش ها استفاده می نمایند. علف های هرزه مزرعه پیاز در هرات شامل خلفه،سلمه،سلام کنک،مژه اسپ، داتوره، شیر پنجه و غیره می باشد که به طریق میخانیکی یعنی بادست کنترول می شود. پیاز های مروج در هرات شامل انواع پیاز زراعتی ، پیاز معمولی، پیاز سفید وپیاز سرخ میباشد.

 انتقال وفروش پیاز:    

         زمانیکه پیازهای مزرعه جمع آوری شد آنها را اگر به شکل تازه یعنی با اجزای سبز آن بود دسته نموده و انتقال داده می شود ولی اگر کلچه پیاز بود آنها را در بوجی ها انداخته و توسط زرنج و یا موتر و بعضی هم توسط خر انتقال داده و به میدان بار میرسانند و در آنجا طوری که تحقیق نمودم در طی سال جاری هر چهار کیلو پیاز را به 10-15 افغانی فروخته اند.  

معلومات درباره سبزی جات

تاریخچه:

      پیاز یکی از سبزی های مهم و مشهور دنیا است این سبزی در بیشتر نقاط دنیا کشت میشود . پیاز بومی جنوب غرب آسیا و احتمالا مربوط به ناحیه بین فلسطین و هندوستان و یا منطقه شرق مدیترانه میباشد ،کشور مصر به خاطر کشت نوعی پیاز مشهور بوده ،کشت آن مربوط به 5000 هزار سال قبل از میلاد میرسد در اهرام مصر پیاز کشف گردیده است ،

در نوشته ای یونان و روم مطالبی در مورد پیاز به چشم میخورد هم چنین در کتاب مقدس مسیحیان از آن نام برده شده است. هم چان تاریخ مصر حاکی از آن است که پیاز قبل از زمان اسارت عبری ها در آنجا زراعت می شده و ورود بذر آن نیز متعلق به زمان خیلی قبل می باشد و بعضی درباره مبدأ و پیدایش آن مشکوک اند و میگویند که زادگاه آن نواحی آسیای مرکزی یا غربی می باشد. کشت این نبات در امریکا بعد از سفر کریستف کلمب در آنجا هم آغاز شد چنانچه امروز آمریکا یکی از بزرگترین تولید کنندگان پیاز می باشد و همه ساله مقادیر زیادی از محصولات خود را وارد بازار های جهانی اورپا و آفریقا می کند و از این راه منفعت زیادی را می برد. از جمله تولید کنندگان مشهور دیگر این نبات کشور چین می باشد و دلیل آنهم موجودیت انواع مختلف پیاز و پراگندگی انواع وحشی و اهلی این نبات در چین میباشد. در افغانستان نیز پیاز  به پیمانه وسیع زرع شده و تاریخ کشت آن بر میگردد به قبل از اسلام و اغلب عقیده بر این دارند که بذر پیاز از افغانستان از طریق راه ابریشم به هند و چین برده شده و در آنجا کشت مروج شده است.

 اهمیت اقتصادی پیاز:

 پیاز یکی از مهمترین سبزیجات خانواده Liliaceae  است و از جمله سبزیجات میباشد که در اکثر مناطق جهان و افغانستان کشت میشود این نبات به اشکال مختلف مورد استفاده قرار می گیرد ،چنانجه از این نبات در قرآنکریم هم یاد آوری شده چنانچه خداوند می فرماید شما را قادر گردانیدم تا بخورید از سیر ،عدس و پیاز در بسیاری از مناطق جهان از پیاز در طبابت گیاهی یا یونانی استفاده مینمایند چنانچه در صد گرام پیاز موادی از قبیل 87.6% آب ،1.3% پروتین ،0.3% چربی ،5.6% کاربوهایدریت و 3.1% مواد سلولوزی موجود است و هم چنین در 100 گرام پیاز موادی از قبیل 30 ملی گرام کلسیم ،40 ملی گرام فسفر 0و5 ملی گرام آهن ،47 ملی گرام پوتاشیم ،0.03 ملی گرام ویتامین آ ،0.003 ملی گرام ریبو فلاوین ،0.2 ملی گرام نیاسین و 9 میلی گرام ویتامین ث موجود است.  

 پیاز از سبزیجات اصلی در غذای انسان ها می باشد و از لحاظ سطح زیر کشت دهمین در میان 22 سبزی عمده در سال 1977 بود لیکن از لحاظ ارزش مقام چهارم را داشت ، سطح زیر کشت پیاز تدریجا از 49718 هکتار در سال 1949 به 45980 هکتار در سال1959 و یک رقم فرضی 43598 هکتار در سال 1977 کاهش یافت عملکرد در هکتار از 17903 کیلو گرام در سال 1949 به 25287 کیلو گرام در سال 1959 و به 35694 کیلو گرام در سال 1977 افزایش یافته است،

 ارزش پیاز از 5760000 دالر در سال 1949 به 54756000 در سال 1959 کاهش یافته و سپس افزایش سریع به حدود 203053000 دالر در سال 1977 پیدا کرد ، در افغانستان نیز پیاز به پیمانه وسیعی در تمام شهر های آن کشت می شود و حدود 80 % از پیاز خوراکی افغانستان را نحصولات داخلی تشکیل میدهد و از این سبزی به انواع مختلف تازه با غذا به شکل سرخ شده و به شکل پودر و هم چنین به شکل حلقه سده به جهت استفاده داروئی بکار میرود.

   فصــــــل دوم مشخصات گیاهـــی پیاز    

  نام علمی پیازAllium cepa می باشد جنس آن Allium دارای گونه های فراوانی می باشد مربوط فامیلی Liliaceae  که اغلب تولید غده و پیاز نموده که همه آنها دوساله یا چند ساله هستند و گونه وحشی در این جنس یافت میشود که به جای تولید بذر تولید پیازچه کوچک در خوشه گل میکند که می توان از آنها برای تکثیر استفاده نمود.  پیاز خوراکی یا پیاز معمولی گیاهی می باشد دوساله که در سال اول تولید پیاز متورم میکند ،دارای یک ساقه پهن ،نازک ، مدور ،سفید رنگ و زیر زمینی میباشد که از قسمت زیرین آن ریشه ها خارج می گردد همچنین از قسمت فوقانی آن برگهای ضعیفی که متورم و فلس مانند می باشد و رنگ سفید یا سرخ رنگ بوده و گلروفیل خود را از دست داده اند و از مواد غذائی اندوخته میباشد خارج میگردد طول ریشه های خارج شده از ساقه زیر زمینی بین 20 تا 25 سانتی متر است ، در وسط برگها فلس مانند پیاز جوانه انتهائی قرار میداشته باشد که تولید ساقه های هوائی را میکند از این محل ساقه گل دهنده و برگهای سبز پیاز ظاهر میشود ، اغلب بین برگهای ضخیم و فلس مانند پیاز جوانه های بوجود می آید که در حقیقت جوانه جانبی محسوب میشود براثر رشد این جوانه ها پیاز چه های کوچکی تولید میشود که می توان از آنها برای ازدیاد پیاز استفاده کرد گل پیاز نر و ماده است و در تلقیح گل آن حشرات نقش بارزی را بازی می کنند در بین ارقام پیاز گونه های نر عقیم دیده می شود که در اصلاح بذر پیاز بسیار مفید و با ارزش می باشد ، شکل ریشه های پیاز سطحی میباشد و انتهای ساقه پیاز در خاک به صورت استوانه ای به مرور ضخیم شده که برگها و یا لایه های پیاز به طور منظم در اطراف آن قرار می گیرد و مواد مختلف غذائی در آنها ذخیره می شود.

 انواع پیاز:-     

      پیاز از جمله سبزیجاتی می باشد که دارائی انواع زیادی در تمام جهان می باشد در آسیای میانه ورایتیهای مختلف که منشآ محلی مانند سفید محلی اندیژانسکی که از نگاه شکل شکل طویل شکل را دارا می باشد و نوع دیگر سرخ سمرقندی عمومیت دارد. ورایتی کابا 132 به پیمانه وسیع موجود می باشد و همچنین در قفقاز ورایتیهای گلگون محلی کاربردین مسکی، دیربیستکی در آن سوی قفقاز ورایتیهای خاتونارسکی محلی (ارمنستان)، ماساللینسکی محلی (آذربایجان) عمومیت دارند. عمومآ در جهان دونوع پیاز را زرع می کنند نوع اول شامل پیاز های سفید می باشد که همین نوع پیاز های سفید شامل انواع پیاز های سفید زود رس نقره که نگهداری و انبار کردن آن مشکل است و نوع پیاز سفید خیلی زود رس که کوچکتر از نوع اولی می باشد و نوع سوم پیاز سفید که از دوقسم اولی بزرگتر و پیش رس بوده و آب و هوا در آن موثر نبوده ودوامش بیشتر است این نوع پیاز های سفی برای کاشت خزان و زمستان مناسب می باشند. نوع دوم شامل پیازهای سفید بزرگ که در قسمت بالا و زیرینش بر جستگی ندارد. و همچنین پیاز های سرخ مسی که اندازه و قطر آنها تا 8 سانتی متر می رسد و تغیرات هوا در آن تاثیر نداشته و بخوبی میتوان آنها را نگهداری نمود.

 پیازهای زردگاهی به قطر 7 سانتی که دوام آنها زیاد بوده و از انواع دوم میتوان برای کشت تابستانی استفاده نمود. در ایالت متحده امریکا دو نوع پیاز را مورد استفاده قرار میگیرد که یکی از آنها گروه آمریکائی یا بومی که شامل رقم های متعددی است و دیگردی که به آن اروپائی یا خارجی می گویند که عمدتآ شامل برمواد و انواع اسپانیائی بوده که این ارقام بیشتر در جنوب و در قسمت های خاصی از غرب وجنوب غرب تا سایر مناطق آمریکا پرورش می یابند. این دو گروه با نوع مصری یا تاپ آنیونز و مولتیپ لیریا پیاز سیب زمینی که در تمام نواحی معتدله زرع می شوند وعمومآ به شکل پیازچه زرع می شوند و انواع پیازهای هایبرید از لحاظ رنگ،شکل،طعم و کیفیت نگهداری و همچنین زمان رسیدن متفاوت می باشد. انواع آمریکائی و اسپانیائی در جنوب غربی تگزاس تا اوایل برج قوس نمی رسند و به همین دلیل از این ارقام چشم پوشی می کنند. انواع زرد از نوع آمریکائی حدود 75 فیصد پیاز غده ای تحت کشت آمریکا را تشکیل میدهد.